Sıra tespiti nedir, nasıl yapılır?

Birevim adına tescilli yöntemlerden olan Sıra Tespitli Tasarruf Yöntemi, Sıra Tespitli Tasarruf Yöntemi Versiyon 2 ve Konut Değer Endeksli Tasarruf Yönteminde ev sahibi olmak isteyenlerin evlerini teslim alacakları tarihler belirlenirken noter huzurunda sıralama işlemi gerçekleştirilir. Müşterilerin evlerini teslim alacakları tarihler yapılan bu sıralama ile ortaya çıkar.

Sıra tespiti nasıl yapılır? Sorusunun cevabını bir örnekle adım adım anlatalım.

• Birevim’in Sıra Tespitli Tasarruf Yöntemiyle ev sahibi olmak isteyen Ali Bey’in, her ay 1000 TL taksit ödeyerek 100 bin TL değerinde ev almak istediğini düşünelim.
• Ali Bey’in toplam taksit sayısı 100 ay yapacaktır.
• Birevim, Ali Bey’i ev sahibi olmak isteyen 99 kişinin bulunduğu bir programa dahil eder.
• Ali Bey ve diğer 99 kişi, aylık 1000 TL taksit öderler. 100 kişinin ödediği taksitlerin toplamı her ay 100 bin TL yapar.
• Böylelikle 100 kişi arasından her ay bir kişi ev sahibi olur.
• Ali Bey’in de içinde bulunduğu 100 kişi arasından ilk ay kimin ev sahibi olacağını belirlemek için noter huzurunda sıra tespiti yapılır.
• Birevim, içinde bulunulan ayın sıra tespitinin nerede ve ne zaman yapılacağını müşterilerine ilan eder.
• Sıra tespitinin yapılacağı tarihten bir gün önce, ev sahibi olmak için Sıra Tespitli Tasarruf Yöntemi, Sıra Tespitli Tasarruf Yöntemi Versiyon 2 ve Konut Değer Endeksli Tasarruf Yöntemini tercih eden müşterilerin isimlerinin yer aldığı listeler notere teslim edilir.
• Noter tarafından kontrol edilen listelerde yer alan müşteri isimleri toplara yerleştirilir. Ali Bey ve tasarruf programında bulunan diğer 99 kişinin ismi noter tarafından tek tek toplara yerleştirilerek 100 adet isim 100 aylık tasarruf programı adıyla paketlenip, sıra tespiti anına kadar açılmayacak şekilde noter bünyesinde tutulur.
• Her bir tasarruf programının ayrı ayrı paketlendiği, içerisinde müşterilerin isimlerinin yer aldığı toplar sıra tespitinin yapılacağı mekana noter tarafından ulaştırılır.
• Sıra tespiti başladığında noter, ilgili tasarruf programının toplarını açarak büyük bir fanusun içerisine koyar. Daha sonra hangi ismin hangi ay evini teslim alacağının belirlenmesi için ikinci bir fanusa da içinde bulunulan aydan başlamak suretiyle takip eden 6 ayın isimlerini koyar.
• Görevli kişiler veya noter, isimlerin yer aldığı fanustan karıştırarak bir top çeker. Bu topun içinde yer alan isim salonda bulunan ya da canlı yayınla ekranları başında sıra tespitini seyredenlere okunur. Daha sonra o ismin hangi ay evini teslim alacağını belirlemek için diğer fanustan bir ay çekilir. Böylelikle ismi okunan müşterinin hangi ay evini teslim alacağı belirlenmiş olur.
• Her tasarruf programının ilk sıra tespitinde, sıra tespitinin yapıldığı ayı takip eden aydan başlamak üzere sonraki 6 ay evini teslim alacak kişiler belirlenmiş olur.
• Yapılan sıra tespitiyle Ali Bey’in de içinde bulunduğu 100 kişilik tasarruf programında 6 kişinin evini teslim alacağı tarihler belirlenmiştir. Geriye kalan 94 kişinin ise henüz evini teslim alacakları tarihler belirlenmemiştir
• Geriye kalan 94 kişi için 6 ay sonra o tasarruf programının ikinci sıra tespiti yapılır. Yapılan ikinci sıra tespitinde de 94 kişi arasından 6 kişinin daha evini teslim alacağı tarihler belirlenir. İkinci sıra tespitinde belirlenen 6 kişi daha evini aldıktan sonra 12 ay geçmiştir ve üçüncü sıra tespiti yapılır. Yapılan üçüncü sıra tespitinde de geriye kalan 88 kişi arasından 6 kişi daha belirlenir…
• Bu işlem müşterilerin son teslim tarihine kadar, 6 ayda bir aynı şekilde devam edecektir.

İlk sıra tespitinde, neden sadece 6 kişinin evini alacağı tarih belirleniyor?

Noter huzurunda yapılan sıra tespitinin tüm müşteriler tarafından kabul edilmiş ve adil şartlarda olması gerekir. Her şeyden önemlisi ise, müşteri lehine sonuçlar doğuracak şekilde planlanmış olması gerekmektedir. Her 6 ayda bir sıra tespiti yaparak 6 kişinin evini teslim alacağı tarihi belirlemek de müşteri lehine yapılan bir uygulamadır. Örneğin 100 kişinin yer aldığı bir tasarruf programında önümüzdeki 100 ay kimin hangi ay evini teslim alacağı belirlenmiş olsaydı. Bu 100 kişinin teslim tarihi belli olduğu için Birevim’in sunduğu; evin değerini yükseltme, taksit tutarında güncelleme gibi bazı imkanlardan yararlanamayacaklardı. Müşterilerin sunulan imkanlardan yararlanabilmesi adına, sıra tespiti yapılırken tasarruf programında bulunan tüm müşterilerin teslim tarihlerini belirleme yerine, ilk 6 ay evini teslim alacakları tespit edip, daha sonra 6 ayda bir bu işlemi tekrarlama yoluna gidilmiştir. Böylelikle evinin teslim tarihi belli olmayan müşteriler girmiş oldukları evin değerini yükseltebilme ve taksitlerinde düzenleme yapma haklarını kaybetmemiş olurlar.

Sıra tespitini 6 ayda bir yapmanın diğer avantajı ise; tasarruf programında bulunan müşterilerin ev sahibi olma heyecanını ve motivasyonunu diri tutmalarını sağlamaktır.

Yine aynı şekilde 100 kişinin bulunduğu bir grup için her ay bir kişinin ismini belirlemek de, müşteriler açısından yıpratıcı ve bir o kadar yorucu olacağından tercih edilmemiştir.

Yapılan uygulamanın çekiliş veya kuradan farkı nedir?

Bu konuda önemli bir detayı vurgulamak gerekiyor. Ev sahibi olmak isteyen kişilerin evlerini teslim alacakları tarihleri belirlerken noter huzurunda yapılan işlem bir çekiliş veya kura değildir. Yapılan işlem, tam anlamıyla bir sıralamadır. Bu işleme çekiliş ya da kura demek yanlış olur.

Çekiliş, iki veya daha fazla kişi arasından bir kişinin seçilme işlemidir. 100 kişi arasından 1 kişi için çekiliş yaptığınızda 1 kişi evini alırken diğer 99 kişinin alamayacağı anlamı çıkar. Oysa Birevim’de tasarruf programında bulunan herkes ev sahibi olmaktadır. Kimin hangi ay evini teslim alacağını belirlemek için bir sıralama yapılmaktadır. Birevim’in yapmış olduğu uygulama sıralama işlemi olurken, örneğin yılbaşında piyango bileti alanlar arasında yapılan uygulama çekiliştir. Çünkü bilet alanlar arasından bazılarına ikramiye adı altında bir tutar çıkarken çoğunluğa hiçbir şey çıkmamaktadır.

Birevim’in yapmış olduğu uygulamaya kura demek de yanlış olacaktır. Çünkü kura, talebin arzdan fazla olması durumunda yapılır. Hacca gitmek için 1 milyon kişinin müracaat ettiğini düşünelim. Ancak sadece 100 bin kişinin hacca gidebileceği açıklanmış olsun. İşte bu 100 bin kişinin kimler olacağı 1 milyon kişi arasından yapılacak kura ile belirlenir. 100 bin kişi o yıl hacca giderken 900 bin kişi sonraki kuraya katılacaktır. Kurada sunulan imkanlardan bazıları yararlanırken bazılarının yararlanamadığı görülür. Bu yönüyle Birevim’in yapmış olduğu uygulama çekiliş veya kura değildir. Sunulan imkandan herkesin yararlandığı sıra tespitidir.