Araç sürücülerine hareket kolaylığı sağlamanın yanı sıra emniyetli ve rahat bir sürüş avantajı sunan insansız araçlar son derece dikkat çekmektedir. Otonom teknolojisi ile geliştirilen bu araçlar incelendiği zaman bu araçların, hem çevreyi tanıma yeteneklerinin son derece yüksek hem de kontrol yeteneklerinin çokça gelişmiş olduğu görülmektedir. Peki bu son derece yenilikçi teknoloji olan otonom teknolojisi nedir?
Otonom, Fransızca kökenli bir kelimedir ve teknoloji evreninde sıkça duyulan kelimelerin başında gelmektedir. Aslında otonomun kelime anlamı özerklik ve bağımsızdır. Bu doğrultuda yüzyılın hız kesmeden devam eden bu teknolojik gelişmelerinin yanında ön plana çıkan büyük buluşlara entegre edilen bu kelimenin, otonom araçları tanımlamak amacıyla kullanılması da son derece normaldir. Otonom arabaların çalışma yöntemi incelendiği zaman arabaların, sürücüsüz ya da yarı sürücüsüz sürüş imkanı sunduğu görülmektedir.
Otonom Araçların Tarihsel Gelişimi
Otonom arabaların tarihi 20.yüzyıla dayanmaktadır. Ayrıntılı bir şekilde inceleme yapıldığı zamansa 1920’li yıllarda da gelişmelerin olduğu söylenmektedir. Bu yıllarda otonom arabaların yani insansız araçlar insanlara bildirilmiştir. Sürücüsüz bir şekilde gidebilme yeteneğine sahip ilk araç ise 1980’li yıllarda ortaya çıkmıştı. Bunlardan birincisi Carnegie Mellon Üniversitesi tarafından sunulmuştu. Daha sonrasında ise onlarca firma otonom araç üretmeye başlamıştır. Hatta bu araçların birkaçı günümüzde bazı ülkelerde trafiğe çıkmaktadır.
Otonom Araçların Özellikleri Nelerdir?
Radar sistemi ile otonom arabaların radarları yakın nesneleri algılamak amacıyla üretilmiş bir araç olma niteliği taşımaktadır. Aynı zamanda arka kısmında yer alan kaza önleyen sistemi sayesinde de sürücüye sinyal vermeyi aracın kör ucunda bir nesne algıladığı takdirde ihmal etmemektedir. Bir diğer niteliği ise şerit takip sağlarken sunduğu kolaylıktır. Ön kısma yerleştirilen kameralar sayesinde yol zemini, kenarları ve şeritler için tasarlanmaktadır. Eğer araç yer aldığı şeridi sürücünün bilgisi olmadan terk ederse direksiyona gelen kısa süren titreşimler vasıtasıyla sürücü uyarılmaktadır ve gelebilecek bir kaza önlenmiş olmaktadır.
En önemli diğer işlevlerinden bahsedilecek olursa da bunlardan bir tanesi olarak kızıl ötesi kameralar gösterilebilmektedir. Gece görüşü vasıtasıyla gözle görülmeyen ve yansıması olmayan kızıl ötesi ışıklar yola yönlendirilmektedir ve ön cama yerleştirilen alıcılar vasıtasıyla da bu ışık algılanarak araç için ekran tespit edilmektedir. Aynı zamanda olabilecek nesneleri de yansıtmış olmaktadır. Bunların yanı sıra araçların içerisinde yer alan stereo kameralar, en başta söz edilen ön cama yerleştirilen kameralar vasıtasıyla aracın ön kısmında yer alan yolun 3 boyutlu görüntülerinin gösterilmesini bu sayede de yayaların sahip olduğu yerden ve yürüyüş hızında yola çıkarak ilerleyen zamanda nerede olabileceği tahmin edilmektedir.
Son olarak otonom araçların tekerlek kodlayıcı özelliği söylenebilmektedir. Tekerlekte var olan bu kodlamalar aracın hızını ölçer ve doğrudan sürücüye bildirir. Böylece bütün bunlar toparlanacak olursa arabaların pek çok temel sorumluluğu otomatik bir şekilde bilim doğrultusunda, hata payını minimuma indirerek yapılması sağlanmış olacaktır.
Otonom Araçların Avantajları Nelerdir?
Otonom niteliğe sahip olan arabalar insan yaşamını kolaylaştıran pek çok özelliğe sahiptir. Mesela arabalarda yer alan bazı görevlerin otomatik bir şekilde gerçekleşmesi trafik kazalarını engelleyen bir özelliği içerisinde barındırmaktadır. Şerit takip özelliği sayesinde bir sürücünün dikkatsizliği neticesinde meydana gelen şerit değişikliğinden kaynaklanan meydana gelebilecek bir kaza önlenebilmektedir. Arabada yer alan radar sistemi ile de artık araçları park etmek sürücü için bir zulüm olmaktan çıkmaktadır. Dijital kameralara sahip olan araçlar bu sayede aracın etrafını rahatlıkla görebilmeyi aynı zamanda kör uçlar dahil her yerde bulunan nesneleri de görebilmeyi sağlamaktadır. Bunun yanı sıra sürücünün sorunsuz bir park yapmasına imkan tanımaktadır.
Bu özellikler otonom araçların avantajları olarak ön plana çıkarken bunlara ilave olarak da sayılabilecek etkiler vardır. Araç endüstrisinde ayrı bir konu açılmasının lideri olan otonom özellikli arabalar gün geçtikçe de popülerleşerek gelişmektedir. Bu hususta en önemli şey bu farklılıktan en iyi biçimde faydalanıp bu farklılığı daha ileriye taşımaktır.
Otonom Araçların Dezavantajları Nelerdir?
Bütün teknolojik ürünler ilk olarak sağlayacağı avantajlar ile dikkatleri üzerine çekmektedir. Ancak şu unutulmamalıdır ki en güzel icat dahi büyük avantajlar sağladığı gibi dezavantajlar da getirmektedir. Hatta bunlar çok fazla bile olabilir. Bu hususta en vazgeçilmez nokta otonom özelliğinin iyi bir şekilde geliştirilip yayılmasının ardından meydana gelişebilecek durumlardır. Mesela, bu kadar otomatik özellik hayata geçirildikten sonra daha fa gelişeceği varsayılabilir. Otomatik araçların ardından sürücüye gerek duyulmadan kendi kendini kapatıp açabilen ardından da yol alabilen arabaların olduğunu ve bu arabaların çok yaygın şekilde kullanıldığını düşünmek çok sürücüyü tedirgin edebilmektedir.
Böyle bir durumda sürücülerin işlerini kaybedeceği ve hizmet sektörünün de bu durumda büyük oranda etkileneceği söylenebilmektedir. Buradan da biraz daha düşünüldüğü zaman bu otonom kabiliyetler başka alanlara da yayılabilmektedir. Tabi ki bu durumda etkilenebilecek sektörler sayılabilir hatta bu durumlar şuan hayal bile edilemeyebilir ancak yıllar öncesinde de günümüzde var olan teknolojik ürünler bir hayaldi. Çok yakın bir zaman için artmasından söz edilmese bile bir 40-50 yıl sonrasında otomatikleşmenin ve dijitalleşmenin yaygın olacağı bir yaşam görmek çok yüksek ihtimaldir.
Platooning Sistem Ne İşe Yarar?
Otonom teknolojisinin içerisinde yer alan platooning sistem, otonom teknolojisinin kendisi kadar oldukça merak edilen ve önemli olan bir konudur. Peki nedir bu kadar önemli olan platooning sistem? Otonom araba sistemleri arasında yer alan platooning, arabaların otomatik bir şekilde birbirlerini takip etmesi üzerine dayalı bir teknoloji olarak geçmektedir. Bu teknolojik sistemde en ön sırada takip edilmesi gereken bir araç bulunmaktadır. Sistemin bütün özelliklerini ve işleyişine karar veren araba en önde yer alan araba olmaktadır.
Arkadan gelen diğer arabaların, önde seyir halinde olan arabanın manevralarına göre otonom bir biçimde yol almasına imkan tanıyan bu sistem son derece merak edilmektedir. Arkadan gelen araba ya da arabalar, sitem üzerinden ön bölümde yer alan araba ile eşleşme talbinde bulunmaktadır. Önde seyir halinde olan arabanın bu eşleşme talebini kabul etmesinden sonra ise bir konvoy eşleşmiş olmaktadır. Önde yer alan araba hızlandığı zaman ise, belirlenen takip mesafesine bağlı olarak arkada yol alan araba ya da arabalar da aynı oranda hızlanmaktadır. Bu durumda yavaşlama ya da durma gibi fiiller için de geçerliliğini sağlamış olacaktır.
Otonom Araçlar Nasıl Çalışmaktadır?
Otonom araçların nasıl çalıştığı da çok merak edilen ve büyük bir araştırma konusu olan mevzulardan bir tanesidir. Otonom özelliğe sahip arabalar, otomatik kontrol mekanizmasına sahip olan ve üst düzey teknolojileri içerisinde barındırmaktadır. Otonom özellikli arabalarda kullanılan sensörleri algılayan, işleyen ve bilgisayar sitemine ileten elektronik veriler de arabanın bütün hareket ve kontrol işlevlerinin kontrol edilmesine imkan sağlamaktadır. Elektronik ve yazılımdan meydana gelen otomatik sistemler vasıtasıyla çalışan sürücüsüz arabalar; bir başka deyimle otonom arabalar, konum bildirimi, nokta belirleme, pozisyon kontrolü, trafik şartlarına hakim olma ve kurallara uyma gibi uygulamaları sorunsuz bir biçimde yerine getirmektedir.
