Araçlarda, olası trafik kazalarında oluşabilecek hasarlara ve yaralanmalara karşı bir takım önlemler bulunmaktadır. Bu önlemlerden biri airbaglerdir. Türkçe olarak hava yastığı anlamına gelen airbag, çoğu aracın ön kısmında iki adet ve arka kısmında iki adet olmak üzere dört tane bulunur. Hava yastıkları olası bir kaza anında açılarak, araçtaki kişilerin başlarını çevrede bulunan sert yerlere çarpmasını engellemektedir.
Hava yastıkları, kazalarda oluşabilecek hasarları ve yaralanmaları en aza indirerek, araç içindeki kişilerin güvenliğini sağlamaktadır. Şiddetli çarpışmalar sırasında devreye giren hava yastıkları açılarak yolcuların başlarını çevrede bulunan sert cisimlere çarpmasını önlemektedir. Araçtan araca göre sayısı ve çeşidi değişen hava yastıkları günümüzde birçok araçta bulunmaktadır. Çarpışma anında kısa bir sürede açılan hava yastıkları, ölümlü kaza riskinin de en aza inmesini sağlamaktadır.
Airbag Nedir?
Birçok arabada bulunan airbag, içerisinde bulunan hava ve gazın çarpışma esnasında açılarak bir yastığa dönüşmesidir. 1950’li yıllarda ilk olarak uçaklarda kullanılmaya başlanan airbag, 1850’lerden sonra da arabalarda yerini almaya başlamıştır.
Airbagler, olası bir kaza anında arabada oluşan savrulma esnasında araçtaki yolcuların başlarını çevreye çarpmaması için devreye giren bir tür koruyucudur. Arabanın bir başka araba ile ya da herhangi bir yere çarpması halinde açılan hava yastıkları, yaşanabilecek yaralanmaları en aza indirmeyi sağlamaktadır.
Hava Yastığı Nasıl Çalışır?
Olası trafik kazalarının en az hasarla atlatılmasına yardımcı olan airbag nasıl çalışır diye araç kullanıcıları tarafından oldukça merak edilmektedir. Bir aracın herhangi bir darbeye maruz kalmasıyla birlikte araçta ani bir hız kaybı meydana gelmektedir. Bu hız kaybı elektronik sensörler ile tespit edilmektedir. İvme ölçerin ölçmüş olduğu darbenin çarpışma kuvveti yüksek olduğu taktirde hava yastığı sistemi tetiklenerek kimyasal patlatıcı ateşlenmektedir. Bu da hava yastığının nitrojen ya da argo gazı ile dolarak şişmesini ve patlamasını sağlar. İşi biten hava yastığının içindeki gaz küçük deliklerden dışarı çıkarak sönmektedir. Yaşanan bu tüm süreç sadece 30 – 40 milisaniye gibi kısa bir sürede gerçekleşmektedir.
Airbag Çeşitleri Nelerdir?
Günümüzde hızla gelişen teknoloji ile birlikte araçlarda kullanılan airbag çeşitleri de artmaktadır. Airbag çeşitleri araçtan araca değişiklik göstermektedir. Birçok araçların ön kısmında iki adet hava yastığı yer almaktadır. Bazılarında ek olarak arka kısımda da iki tane bulunmaktadır. Bunun yanı sıra daha çok son modellerde bulunan airbag sayısı ona kadar çıkabilmektedir. Peki araçlarda bulunan airbag çeşitleri nelerdir?
Ön Hava Yastıkları
En klasik hava çeşidi olan ön hava yastıkları, sürücü direksiyonunda ve muavinin önünde yer almaktadır. Olası kaza anında açılan hava yastıkları, hem sürücünün hem muavin koltuğunda oturan yolcunun alabileceği hasarları engellemektedir.
Yan Hava Yastıkları
Araçların yan tarafında bulunan yan hava yastıkları, olası bir şiddetli kaza anında kapıların üst kısmından açılarak araçtakilerin başlarını kapı ve cama çarpmasını engelleyerek güvence altına almaktadır.
Diz Hava Yastıkları
Diz hava yastıkları, ön koltukta oturan sürücü ve yolcunun diz kapaklarına karşı alabilecekleri hasarların önüne geçilmesini sağlamaktadır. Bununla birlikte diz hava yastıkları, motorun geri kayması halinde bacakların içeride sıkışmasını da önlemeye yardım etmektedir.
Şişme Emniyet Kemerleri
Her araçta bulunmayan şişme emniyet kemerleri, kaza anında otomatik olarak açılarak, yolcuların alacakları hasarı en aza indirmektedir. Ancak şişme emniyet kemerleri bir hava yastığı değildir. Şişme emniyet kemeri, kaza anında oluşan basıncı vücuda eşit olarak dağıtarak hasar oluşumunu en aza indirmeye yardımcı olmaktadır.
Airbag Hangi Durumlarda Çalışır?
Emniyet kemeri sensörleri ile birlikte çalışan hava yastıkları, aracın çarpma ya da takla atması halinde otomatik olarak devreye girmektedir. Ancak airbaglerin devreye girmesi için çarpmanın şiddeti önemli bir rol oynamaktadır. Hafif şiddete sahip çarpışmalarda, airbagler aktif hale gelmemektedir.
Airbagler, emniyet kemeri takan yolcularda belli bir süre sonra açılırken, emniyet kemeri takmayan yolcularda daha kısa sürede açılmaktadır. Emniyet kemeri, kaza şiddetini düşürmede etkili olduğundan ötürü, hava yastıklarının açılma süresini geciktirmektedir.
Airbag sisteminde, kaza anında oluşan ileri hareketlerde ön hava yastıkları, yana doğru oluşan hareketlerde ise yan hava yastıklarının devreye girmesi sağlanmaktadır. Diz hava yastıkları ise yüksek şiddetli çarpışmalarda aktif hale gelmektedir.
Airbagler Hakkında Dikkat Edilemesi Gerekenler
Airbagler hakkında dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan en önemlisi, ön koltuğa oturtulan çocuklar. Hava yastıkları devreye girdiği anda yüksek bir basınç uyguladığından dolayı 12 yaş ve altındaki çocuklar için büyük bir tehlike yaratmaktadır. Bu nedenler 12 yaş ve altında olan çocukların ön koltukta oturmaları yasal olarak doğru değil ve arka koltukta oturmaları zorunludur.
Airbagler hakkında dikkat edilmesi gereken noktalardan bir diğeri de 2. el araç satın alırken hava yastıklarının patlak olup olmadığıdır. Bu yüzden araç satın alırken mutlaka hava yastıklarının kontrolünün sağlanması gerekmektedir. Hava yastıkları, olası kaza anlarında araç içindeki kişilerin hayati tehlikesi için büyük bir önem taşımaktadır.
