Enflasyon artışı beraberinde hemen her gün her şeye zam gelmektedir. Bu durum kiralık daire fiyatlarını veya kiralık iş yeri gibi yerlerin fiyatını da doğrudan etkilemektedir. Araştırmalar kapsamında konut ve iş yeri sahiplerinin ve kiracıların merak ettiği soru kirada tavan zam oranı ne kadar oldu şeklinde öne çıkmaktadır. Kiralarda zam oranı %59,64 olarak netleşirken daire kiralarına yönelik açıklama 1 Temmuz tarihinde son bulacak şekilde %25 olarak belirlenmişti. Uygulamanın 2 Temmuz gününe kadar süreceği belirtilmesine rağmen çoğu daire sahibi kira artışında %25’lik zam oranı yerine daha yüksek zam oranı uyguladı diyebiliriz.
Kirada tavan zam oranı ne oldu sorgulamasına karşılık iş yeri veya dükkân olarak belirlenen zam oranlarının ise %57.50 oranında gerçekleştiği görülmektedir. Bu oran Mayıs ayı öncesinde %55.91 oranında gerçekleşmiş olup hızla yükselmeye devam etmektedir. Ancak devlet tarafından konulan sınırlama sayesinde bu oranların belli bir seviyede kalması beklenmektedir.
Kira Artış Oranı Hesaplama
Kiralık dairelerde oturan kişilerin sorguladığı en önemli durumların başında Mayıs ayı beraberinde belirlenen kira artış oranı hesaplama konusu öne çıkmaktadır. Kira artış oranı mevcut kira bedelinin %25’lik kısmı hesaplanarak yeni kira bedeli bulunmaktadır. Bu durumda 5000TL’lik kira bedeli ödemekte olan kiracılar için %25’lik zam sonrası yeni kira bedeli 6.250TL diyebilmek mümkündür. Örnek verdiğimiz fiyat ülke çapında en orta düşük kira fiyatları arasında değerlendirilmektedir.
Son 12 Ay Tüfe Ortalaması
Kira bedeli hesaplamalarında iş yeri veya daire sahiplerinin kira bedeli belirlemek amaçlı tüfe oranlarını dikkate aldığı doğrudur. Son 12 ay tüfe ortalaması ise 2023 Ocak ve 2022 yılının Aralık ayı kapsamında %72,45 olarak belirlendi. Bu durum enflasyon oranı ile doğrudan eş değer ortalama olduğundan hızlı kira artışları yapılmasına vesile oldu diyebiliriz. Ancak kira bedeli konusunda daha fazla zam oranı belirleyen kiracılar ile ev sahipleri arasında da anlaşmazlık çıkmasını sağlamaya başladı.
Kira Kontratında Artış Oranı
Kiralık daire arayışlarında istediğiniz gibi bir daire bulma sonrasında yapılacak işlemin ilk olarak sözleşme olduğu bilinmektedir. Kira kontratı veya kira sözleşmesi ise kiracılar ve ev sahipleri açısından çift taraflı ödeme güvencesi sayılmaktadır. Bunun beraberinde kira kontratında belirlenen artış oranı bulunması kiracı kesimin lehine olan bir durumdur. Çünkü belirlenen oranda ev sahipleri zam yapabilmektedir. Kira kontratında artış oranı bulunmuyor ise; ev sahibi kiraya zam yapmaya karar verme durumunda 30 gün önceden kiracısına bilgi verme zorunluluğu bulunmaktadır. Bu sayede kiracı mevcut zam kapsamında onay veriyorsa; yeni yılın kira bedeli de belirlenmiş olacaktır.
Enflasyon Oranı 2024 Yılında Kaç?
Emlak dünyasını direkt ilgilendiren sorgulamalar başında enflasyon oranı 2024 yılında kaç sorusu öne çıkmaktadır. Enflasyon oranı Mart ayında öne çıkan haberler başında gelmektedir. Ancak yıl genelinde hemen her ay hesaplanan bir oran tablosudur. Mart ayı itibariyle TÜFE oranının 3,16 oranında arttığı görülmüştür. Bu artış beraberinde önceki aya oranla 1.43 oran artış yaşadığı belirlenmiş olup enflasyon oranını da ortaya çıkarmıştır. Son bilgiye göre enflasyon oranı %68,50 oranda yükselmiş bulunmaktadır.
Yasal Düzenlemeye Göre Kira Artışı Ne Kadar Yapılabilir?
Vatandaşın tasarruf sürecinden geçtiği dönem içinde en çok araştırdığı konular kiralarla ilgili olmaktadır. Hem kiracıların hem de ev sahiplerinin araştırdığı sorular arasında yasal düzenlemeye göre kira artışı ne kadar yapılabilir sorusu öne çıkmaktadır. Bu sorunun cevabı 2024 Temmuz ayı başlangıcına dek %25’lik oranda yapılabileceği bilgisidir. Ancak araştırmalar ve çıkan haberlere dikkat ettiğinizde daha yüksek oranlar beraberinde çok fazla yükselen kira bedelleri kiracılar ve ev sahipleri arasında sorun çıkmasını sağlamaya başlamıştır.
En önemli sebebi ülke çapında enflasyon oranının sürekli artış göstermesidir. Bununla birlikte tek geliri kiracıya kiraladıkları ev olan ev sahiplerinin gelir durumunun hayat pahalılığını karşılayamamasıdır. Genel bakımdan yasal düzenleme ve ev sahiplerinin haklı biçimde yapabileceği zam oranı %25’tir. Bu nedenle daha fazla artış yaşanması durumunda kiracılar haklı nedenle mahkemeye başvurabilirler.
5 Yılı Dolduran Kiracıya Ne Kadar Zam Yapılır?
Kira bedelleri ve zam oranları hakkında bilgi paylaşımı sunduğumuz konuya yönelik bir üst başlıkta kira zam oranını belirtmiştik. Bu oran 5 yıl altında kiracılar için belirlenen oranlardır. 5 yıl ve üzerinde daha uzun zamandan beri oturan kiracılar için zam oranı farklı olabilmektedir.
5 yılı dolduran kiracıya ne kadar zam yapılır sorusuna cevaben daire sahibinin inisiyatif durumu öne çıkmakta diyebiliriz. Çünkü kira sözleşmeleri 5 yılda bir yapılmaktadır. Bu nedenle uzun süreli oturan kiracıları %25’lik zam ilgilendirmemektedir. Böyle bir durumda artış oranı daha yüksekten hesaplanmaktadır. Mevcut kira bedelinin düzenli ödeniyor olması göz önünde bulundurularak iyi niyetli yeni dönem sözleşmesi yapılabilir. Eğer yıllık kira artış oranı belirlenecek durumda ise 1 yıllık sözleşmelerde yapılıp her yıl yenilenerek %25 veya devletin belirlediği kira artış oranından faydalanmak mümkündür.
