Günümüzde araç alımlarının artmasıyla “dinanometre nedir” sorusu alıcıların merak konusu oluyor. Dinanometre testi, otomobil endüstrisinde aracın motor gücünü ve genel performansını ölçmek için kullanılmaktadır. Dinanometre ya da bir diğer adıyla dyno, aracın tekerleklerine uygulanan kuvveti ölçerek motorun gücünü belirlemede etkili bir araçtır. Hem seri üretim araçlarının hem de modifiye edilmiş araçların performansının değerlendirilmesinde güvenilir bir araç olarak kullanılan dinanometre, otomotiv dünyasında ayrılmaz bir parçadır.
Dinanometre Testi Neden Yapılır?
Ekonomik sebeplerden ötürü birçok kişi ikinci el araba arayışına giriyor. İkinci el alırken özellikle aracın motor durumunun nasıl olduğunu bilmek önemli bir noktadır. Bu yüzden birçok kişi “dinanomtre neden yapılır” sorusunun cevabını arıyor. Dinanometre testi, bir aracın motor performansını değerlendirmek için yapılmaktadır. Araba satın alırken, motor gücünü ve performansını bilmek aracın ileride sorun çıkarmaması açıdan oldukça önemlidir. Bu sebeple araç alımı ve satımı yapan kişiler, dinanometre testini yaparak aracın kusursuz olduğunu ispatlayabilmektedirler.
Dinanometre Testi Aşamaları Nelerdir?
Dinanometre testi aşamaları; hazırlık, bağlantı, test ve analizden oluşmaktadır.
Hazırlık Aşaması: Araç öncelikle dinanometre testi hazırlık sürecinden geçer. Bu aşamada genellikle egzoz emisyonları, hava – yakıt karışımı, tekerlek ve lastik durumu gibi faktörler incelemeye alınır.
Bağlantı Aşaması: Bağlantı aşamasında araç, dinanometre cihazına alınır ve tekerlekler silindirlere sabitlenir. Araç artık teste hazır hale gelir.
Test Aşaması: Belirli hızda araç motoru çalıştırılır. Ayrıca aracı çalıştıran yetkili, sırasıyla bütün vitesleri de dener. Bu sırada elde edilen tüm veriler bilgisayara aktarılır.
Veri Analizi Aşaması: Testin sonlandırılmasıyla elde edilen veriler, aracın motor performansını değerlendirmek için analiz edilir.
Analiz sonrası ekspertiz raporundaki bulunan veriler ise şu şekildedir;
- Motor performans grafikleri
- Tork, güç ve ivmelenme grafikleri
- Beygir gücü verileri
- Motorun yorgunluğuna bağlı direnç değerleri
- Güç aktarma organlarının durumu
- Motordan tekerleklere iletildiği zamanki güç kayıpları
- Ekspertiz tarafından yapılan diğer test ve muayenelerin sonuçları
- İç kondinasyon ve dış kondinasyon
- Amortisör testi
- Yanal kayma testi
Dinanometre Testi İle Yapılabilecek İşlemler Nelerdir?
İkinci el araç satın alırken bazı önemli noktalara dikkat etmek gerekir. Güvenli bir sürüş için araç alırken mutlaka dinanometre testi yapılmalıdır. Dinanometre testi ile yapılabilen işlemler ise şunlardır;
- Aracın kaza ve hasar durumunu sorgulama
- Kaporta, gövde ve boya kontrolü
- Lastik ve jantların kontrolü
- Araç içi mekanının ve konforunun kontrolleri
- Fren sistemleri kontorlleri
- Tork ölçümü
- Egzoz gazı analizi
- Motor gücünün ölçümü
- EGR sistem analizi
- Yakıt enjeksiyon analizi
- Şanzıman kontrolü
- Performans ölçümü
- Ağır yük ölçümü
- Vites geçiş kontrolleri
- Katalitik konvertör analizi
- Dinamik yük analizi
- Soğutma sistemi analizi
Dinanometre Testinin Faydaları Nelerdir?
Dinanometre testinin faydalarından bazıları şunlardır;
- Aracın gerçek performansını objektif bir şekilde ölçme imkanı sağlar.
- Motor modifikasyonları veya ayar değişikliklerinin etkilerini değerlendirir.
- Yakıt ekonomisi ve emisyon değerleri gibi faktörleri inceleyerek sürüş verimliliğinin artmasını sağlar. Böylece araçların daha çevre dostu ve sürdürülebilir hale gelmesine yardımcı olur.
- Araçların en yüksek performansla çalışmasını sağlar. Yani yakıt enjeksiyonu, ateşleme ve zamanlama gibi parametrelerin doğru bir şekilde ayarlanmasına yardımcı olur.
- Fren sistemlerinin kontrolü, güvenli sürüş deneyimi sağlar.
- Araç satım ve alımı yaparken, sonradan çıkabilecek problemlerin önüne geçilmesini sağlar. Böylelikle ne satıcı ne de alıcı böyle bir durumda mağdur olur.
Dinanometre Testi Kimler Tarafından Yapılır?
Özellikle ikinci el araç alırken, aracın ileride herhangi bir problem yaratmaması istenir. Sorunlu araç yol ortasında aniden durabilir ve kullanıcıyı zor duruma sokabilir. Ayrıca fren ve viteslerde oluşan bir bozukluk aracın kaza yapmasına neden olabilir. Bu gibi nedenlerle araç alırken dinanometre testi yapılması gerekir. Dinanometre testi yaptırırken alanında uzman ve güvenilir yerlere başvurmak önemli bir konudur. Dinanometre testlerini yapan grupların listesi ise şu şekildedir;
- Otomobil üreticileri
- Modifiye uzmanları
- Motor mühendisleri ve araştırmacılar
- Otomotiv servis ve bakım merkezleri
- Otomotiv test laboratuvarları
Dinanometre Testi Zararlı Mıdır?
Bazı araç alıcıları tarafından merak edilen başka bir konu ise “dinanometre testi yaptırmak zararlı mıdır” sorusudur. Dinanometre testi, genellikle araç performansının ölçülmesi amacıyla kullanılan bir test yöntemi olduğundan doğrudan herhangi bir zararı yoktur. Ancak test öncesi aracın teste girebileceğine dair bazı kontroller yapılmaktadır. Dinanometre testi yapımı sırasında araca bir zarar gelebileceği anlaşılırsa, araç teste giremiyor. Aracın teste girip girmemesi gerektiği ise aşağıdaki kontroller ile sağlanmaktadır.
- Araç motorunun yağ seviyesinin uygunluğu
- Araç motorunda yer alan soğutma suyunun yeterli seviyede olup olmadığı
- Araç motorunun su sızdırıp sızdırmadığı
- Araç motorunun yağ sızdırıp sızdırmadığı
- Araç motorunun gürültü seviyesi
- Aracın motorunda herhangi bir üfleme veya egzoz dumanı problemi olup olmadığı
- Kayış kasnaklarının ne durumda olduğu
- Araç lastiklerinin detaylı kontrolleri
- Aracın jantında çatlak, kırık, eğrilik veya kaynak olup olmadığı
- Ön düzen elemanlarının detaylı kontrolleri
- Şanzımanın yağ sızdırıp sızdırmadığı
- Diferansiyel durumu
- Şaft, aks ve aktarma aksamlarının durumu
- Radyatör durumu
- Soğutucu durumu
- Diagnostik testler
Dinanometre Testi Yaptırmak Zorunlu Mudur?
Dinanometre testi yaptırmak zorunlu değildir. Ancak, araç sahipleri tarafından dinanometre testi yaptırılması, hem aracın ömrünü daha uzun tutmaya yardımcı olabilir hem olası bir kazaya karşı daha güvenilir bir sürüş deneyimi yaratır. Dinanometre testi, aracın herhangi bir kaza ya da hasar durumu olup olmamasını, motor gücünü, lastik ve jantlarda herhangi bir problem olup olmadığını, el freni ve viteslerin sağlam olup olmadığını ve daha birçok sorunun öne geçilmesini sağlar. Bundan dolayı özellikle ikinci el araç alacak kişilerin mutlaka dinanometre testi yaptırmaları tavsiye edilir.
