Özellikle konut dokunulmazlığı ihlali suçu Türk Ceza Kanunu kapsamında kişilere karşı suçlar kısmının hürriyete karşı suçlar başlıklı yedinci bölümünün 116 maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenleme gereğince hükümler ise şu şekildedir;
Bir kişinin konutuna ya da konutuna bağlı eklentilere rızası olmadan giren ya da rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişilerin mağdura şikâyeti üzerine 6 ay ile 2 yıla kadar hapis cezası uygulaması yapılabilir.
Birinci fıkra kapsamına giren olayların açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi ve bu yerler dışında kalan işyerleri ya da eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde mağdurların şikâyetiyle birlikte 6 aydan bir yıla kadar hapis ve adli para cezası uygulamaları yapılabilir.
Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya iş yerinin birden fazla kişiler tarafından ortak kullanılması durumunda bu kişilerden birinin rızası varsa yukarıdaki hükümler uygulanamaz.
Konut Dokunulmazlığı Neden Önemlidir?
Bu noktada bireylere karşı işlenen ya da bireyin güvenlik ve sükûnunu ihlal eden olaylar özgürlüğe karşı işlenen suçlar arasında yer alır. Herhangi bir özgürlük kısıtlamasına ise kanunlar tarafından bunan yaptırımlar uygulanmaya başlanacaktır. Bu nedenle konut dokunulmazlığının ihlali bireyin en temel haklarından biri olan özgürlük hakkının koruma amacıyla sürdürülmektedir.
Kendisine özgü barış ve sükûnunu artırılabilmesi ve konusundaki yaşamını güvenlik duygusu içerisinde en iyi şekilde sürdürülmesini ve bunun koruna bilmesini hedeflemektedir.
Konut Dokunulmazlığı Gerekliliği
Kişilerin kendi özel yaşamlarını paylaşmış oldukları özel alanlarına istemsiz bir şekilde özgürlüğünü kısıtlayacak şekilde başkalarının girmesi ya da bu özgürlüğe müdahale edilmesi ihlalleri arasına girmektedir. Bu durum kişinin özgürlüğünü barışını ve sükûnu engeller bu nedenle de suç olarak sayılabilir.
Özellikle konut ve dokunulmazlık ihlallerine kişinin yaşam alanının kısıtlanması özgürlüğüne engel getirilmesi gibi durumlar söz konusu olduğundan belli yaptırımlar uygulanmakta ve buna bağlı olarak da belli cezalar kanunla belirlenmektedir. Tüm bu noktaları profesyonel ve dikkatli bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Kanun belirlemelerine göre bazı yaptırımlar ve cezalar bu bağlamda uygulanmaktadır.
Suçta Korunan Hukuki Değerler
Bu noktada konut dokunulmazlığı kapsamında ve bu dokunulmazlığın ihlali sonucunda suçu korunan hukuki değer ceza hukukunda hâkim olan görüşe göre söz konusu fiilin özgürlük aleyhine işlenen bir suç olduğu yönünde kararlar verilmiştir. Bu noktada suç teşkil eden fiiller kişinin özel yaşam alanına girecek ya da giremeyecek olana özgür iradesiyle belirleme hakkının elinden alınmasına bağlı kalarak kişinin özgürlük hakkı hukuki bir değer olarak ele alınmakta ve korunmaya dikkat edilmektedir.
Özellikle bu noktada verilen düzenlemelere bağlı kalarak bu suç ile korunan hukuki değerler kişinin konutunda huzurlu güvenli ve sakin bir şekilde yaşamasını sağlarken kendi özgür iradesiyle hareket ederek yaşama hakkını da sunmaktadır. Konut dokunulmazlığını da korunan hukuki değerler kanun kapsamında değerlendirilerek korumuştur.
Konut Dokunulmazlığı İhlalinin Suç Unsurları Nelerdir?
Suç unsurları maddi unsurlar olarak ayrılırken özellikle fiillerde konut dokunulmazlığı ihlal suçunu oluşturan olay konut ve eklentisi sahibinin rızasına aykırı olarak konuta giren ya da rızayla girdikten sonra çıkmaması şeklinde gerçekleşmektedir. Konut dokunulmazlığı ihlali seçimlik hareketli bir suç olarak sayılmaktadır.
Bu noktada hak sahibinin rızası olmadan aykırı bir şekilde konuta ya da konut eklentisine girilmesi suç ve icrayı nitelik taşımaktadır. Suçun bu noktada tamamlanması bakımından failin tüm vücudu ile konut veya eklentisi içerisine girmiş bulunması dikkate alınmaktadır. Aynı zamanda konuta girilmesi için tehdit ya da hile kullanılması suçun unsuru olmayıp konuta nasıl be nereden girildiğinin de herhangi bir şekilde önemi bulunmamaktadır.
Konuktan çıkamamak ise konut sahibinin rızasına uygun bir şekilde konuta girmesinin ardından hak sahibinin rızasına aykırı olarak çıkamaması ya da bu eylem genellikle ihmale bağlı kalarak nadiren icrayı nitelikler taşıyacaktır.
Bu noktada çıkamama eyleminin bir süre devam etmesi gerekmekle beraber failin konutta bir süre kalmasının zorunlu olduğu hallerde giyinmek ya da eşyalarını toplamak gibi zaruri haller suç oluşturmaz. Bu noktada izin ne ya da izinsiz bir şekilde girilerek özgürlük yaşamının kısıtlandığını fark edilmesi dâhilinde belli yaptırımlar uygulanmaktadır.
Fail Ve Mağdurların Hakları
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun mağduru ise konut ve işyerleri bakımından hak sahibi ve rızası açıklamaya yetkili olan kişi olarak sayılmaktadır. Aynı zamanda bu suçun failleri bakımından madde metninde herhangi bir nitelikten bahsedilmediği sürece bu suç herkes tarafından işlenebilecektir.
Ancak bu suç herkes tarafından işlenebilir ise bu konuyla birlikte aynı konutta yaşayan aile birliği içinde olmayan kişiler ve aile bireyleri karı kocaların birbirlerine karşı konut dokunulmazlığı ihlal suçunun faili olup olmamaları bakımından da büyük derecede önem arz etmektedir. Özellikle konut ihlali fail ve mağdur süreçlerinin bu noktada niteliklere bağlı olarak sürdürülmesi ve işlenmesi gerekmektedir.
Konut Dokunulmazlığı Kapsamında 116. Maddenin Üçüncü Fırkası
Bu fıkra kapsamında evlilik birliğinde bireylerin konut ya da iş yerlerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda bu kişilerden herhangi birinin rızası varsa cezai yaptırımlar uygulanamaz. Ancak bunun uygulanabilmesi için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması şartı aranmaktadır. Bu noktada hükümce göre evlilik birliğinde aile bireyleri aynı konutta yaşamlarını sürdürüyorsa bu kişilerden birinin rızası alınması şartıyla bu suç sayılmayacaktır.
Bununla birlikte aile bireylerinin de konutta dâhilinde birbirlerine karşı suç işlemeleri de mümkün olmayacaktır. Bu noktada hüküm konutu bir bütün olarak aynı yerde yaşayan tüm aile bireyleri tarafından korunmaktadır. Ayrıca eşler ayrılık kararı verirse birlikte yaşamaya ara verilmesi dâhilinde birbirlerine karşı bu suçun mağduru ve faili olabileceklerdir.
Hukuka Aykırılık Unsurları
Konuk dokunulmazlıklarının ihlali hukuk aykırılık unsurları kapsamında konutlara girme ve çıkma eyleminin gerçekleştirilmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Burada önem arz eden. Olayın hak sahibinin rızasına aykırı olarak gerçekleşmesine bağlı olarak hareket edilmesidir.
Bu kapsam içerisinde rıza açıklamaya yetkili kişinin konuta girme ya da konuttan çıkma konusunda rızasının olmaması gerekir. Aynı zamanda önemli hususlardan biri olarak konut sahibi konuta girildiğinden ve ya da konuttan çıkarıldığından haberdar arının olmaması bu noktada rızanın da olmadığını göstermektedir. Konut dokunulmazlığı hukuka aykırılık unsuru bu bağlamda dikkate alınmalı bu süreç buna bağlı olarak kanuni yaptırımlara uygun bir şekilde işlenmelidir.
Suçun Konusu
Bu noktada dikkat edilmesi gereken şeylerden biri de konut dokunulmazlığı ihlali suçunun maddi konusu girilen ya da çıkılmayan herhangi bir konut ya da konuta bağlı eklentilerin net bir şekilde rızaya ihtiyaç duyulmaksızın girilmese ve bu yerler dışında kalan eklentiler olması gerekmektedir.
Aynı zamanda bir yerin konut sayılabilmesi için o yerin kişi tarafından geçici ya da sürekli olarak barınma ya da meşru bir şekilde tahsis edilmiş olması ve bu tahsisin iradesinin devamını gerektirmektedir. Buna bağlı olarak konut dokunulmazlığı suçunun konusu ihlal suçunun maddi konusuna bağlı olarak değişim gösterirken bu noktada değişimleri ve süreçleri de kanuna uygun bir şekilde belirtilmesini sağlamaktadır.
