Kargir kelimesi Türkçe’ye Farsça’dan girmiştir ve taş/tuğladan yapılmış olan anlamına gelir. Kargir ev ifadesi ise karşımıza daha çok kargir ev ve kargir apartman olarak çıkmaktadır. Peki kargir ev ne demek? Yığma yapı nedir? Kargir apartman ne demek? Şimdi bu soruların cevaplarını detaylı olarak inceleyelim…
Kargir Ev Nedir?
Kargir ev, en basit anlatımıyla kolon yerine tuğla taş ya da betondan yapılan duvarlar sayesinde ayakta durabilen yapılara verilen isimdir. Kargir evler günümüzde geri kalmış yapılardır. Bu evlerin inşasında kullanılan malzemeler ekonomik olduğundan genellikle dar ve orta gelirli insanların tercih ettiği binalardır.
Yığma Yapı Nedir?
Halk arasında kargir yapı olarak bilinen yapılar aynı zamanda yığma yapılardır. Yani ikisi de aynı şeydir. Yığma yapılarda ana taşıyıcılar kolon yerine duvarlardır. Yığma yapıların duvarları hem yapıya etki eden yükleri taşıma hem de bölücü duvar özelliği taşırlar. Kolonları taştan yapılarak sağlamlaştırılmış tek katlı ya da iki katlı müstakil evler olarak ön plana çıkan yığma yapılar, modern mimaride kullanılmazlar.
Yığma Bina Türleri Nelerdir?
Yığma binalar kendi içinde 4 türe ayrılır. Bunlar şöyle sıralamak mümkündür;
- Donatısız yığma binalar
- Taş yığma binalar
- Kerpiç yığma binalar
- Tuğla yığma binalar
Kargir Ev Nasıl Yapılır?
Kargir evler, kolon yerine taşlar koyularak tuğla ve betonla sağlamlaştırılan yığma yapılar olarak yapılır. Ekonomik olmaları sebebiyle daha çok kırsal bölgelerde rastlanılan bu evlerin taşıyıcı gövdelerinde duvarlar, kolonlarında taşlar ve dış alanlarında ise tahtalar yer alır. Kargir evlerin alt bölgelerinde genelde taşlar kullanılır ve bu taşlar yapının dayanıklılığı için oldukça önemlidir. Bu temeller, yapıda oluşabilecek bir duvar çatlağı ile hasar alabilirler. Taşlar kullanılmış olsa bile bu yapılarda modern mimari ürünü olan demir temeller olmadığı için dayanıklılığını zaman içerisinde yitirebilen evlerdir.
Kargir Evlerin Özellikleri
Depreme Karşı Dayanıksızdır
Kargir evler ekonomik malzemelerle ve geri kalmış tekniklerle yapıldıkları için depreme karşı dayanıksız yapılardır. Bu evlerin taşıyıcı görevini yerine getiren duvarları, tavan ve taban kısımlarda oluşan yükleri taşır ama dış yükler yapının dayanma kapasitesini aşar. Bundan dolayı zamanla çatlaklar ve çökme gibi durumlar oluşur. Binanın temelinde kullanılan taşlar, evin dayanıklılığını belirleyen en önemli etmendir.
İskelet Sistemi Yoktur
Yığma yapılar, duvarların taşıyıcı olarak görev yaptığı yapılar oldukları için iskelet sistemleri yoktur. Bu duvarlar hem binayı etkileyen yükleri taşır hem de bölücü duvar özelliği gösterirler. Yığma yapılarda yapıyı teşkil eden birimler sırası ile yükün zemine aktarımı yük iletimini yerine getirir. Duvarı meydana getiren her yapı birimi, üzerine düşen yükü bir sonraki birime aktarır bu şekilde yükün zemine iletilmesi sağlanmış olur.
Hasarlara Yol Açar
Kargir yapılar yangına dayanıklı, ekonomik, hızlı ve kolay inşa edilmelerinden dolayı tercih edilirler. Bu yapıların ısı ve ses yalıtımı da oldukça iyidir ancak çekme ve kayma gerilmelerini karşılayacak yeterli derecede süneklik kapasiteleri yoktur. Bu nedenle zamanla bu yapılarda hasarlar meydana gelir ve bu hasarlar kısmen ya da tamamıyla binanın çökmesine kadar ilerleyebilir.
Yönetmelikler kapsamında kargir ev gibi yapı türleri deprem sigortası yaptırılması zorunlu evlerdir. DASK sigortası bulunmayan gayrimenkulün yasa ve yönetmelikler gereği satışı söz konusu değildir. Bir kargir ev, kullanılan malzeme ve işçilik kalitesine bağlı olarak satın alınabilir fakat zaman içerisinde oluşan bozulmalardan dolayı meydana gelebilecek riskler her zaman göz önünde bulundurulmalıdır.
