Gayrimenkul alanında merak edilen kavramlardan biri de intifa hakkıdır. İntifa hakkının ne olduğu, devredilebilir mi yoksa devredilemez mi olduğu gibi konular çoğu kişi tarafından merak ediliyor. Peki intifa hakkı ne demek? İntifa hakkı devredilebilir mi? Şimdi bu soruları detaylı bir şekilde yanıtlayalım…
Bir mal sahibinin bir öğeyi kullanma, yararlanma ve kullanma hakkını başka bir kişiye devretmek suretiyle kurulan hak, kısaca intifa hakkı olarak adlandırılır. Bu hak, iktisap yönünden miras hakları olan bir haktır. İntifa hakkına sahip olan kişiler haklarıyla korunan şeyleri kullanma ve çıkarlarından yararlanma hakkına sahiptir. İntifa hakkı sahibi, bu hakka dayanarak mülkü yönetme (örneğin mülk kiralama vb.) hakkını elde etmiş demektir.
İntifa Hakkının Özellikleri Nelerdir?
- Bu hak, taşınmaz, menkul, alacak hesapları ve varlık grupları (TMK 794 ve 814) üzerine kurulabilir.
- Kanunla sağlanan bir haktır.
- Mal sahibine tam olarak fayda sağlayabilecek tek haktır.
- Sözleşmeler, mahkeme kararları veya zaman aşımı kanunlarıyla elde edilebilir.
- Sahip olduktan sonra en geniş hak yelpazesine sahip olabileceğiniz hak türüdür. Sahibine malı kullanma ve yararlanma olanağı verir.
- Bu hakkın süresi bittiğinde söz konusu taşınmaz, sahibine iade edilir.
- Bu hak sahibi, taşınmazı kullandığı süre boyunca oluşan çiziklerden değil, diğer hasar ve kusurlardan sorumludur.
- Bu hakka sahip kişi yapılan masraflar için mal sahibinden ücret talep etme hakkına sahiptir.
İntifa Hakkı Sahibinin Hakları Nelerdir?
İntifa hakkının tanımı kapsamında değerlendirildiğinde hak sahibi kişinin ilgili mülkü, taşınırı veya taşınmazı kullanma ve yararlanma hakları bulunmaktadır. Bu haklar kapsamında intifa hakkı kalkmadığı sürece yararlanılabilecektir. Fakat söz konusu devir ise hak sahipleri intifa hakkını devredemez sadece kullanma ve yararlanma haklarını başkaları için sağlayabilir.
Hak yanında sorumluluk da barındıran bu intifa hakkı kapsamında kişi ilgili mülkün veya gayrimenkulün bakımını yapmakla ve zarar vermeden kullanma gibi yükümlülüklere de sahiptir. Bu anlamda kişiler bakım kapsamında zorunlu olarak gerçekleştirilmesi gereken bir durumu ev sahibinden talep edebilirler. Ev sahibi bunu sağlamıyor ise intifa sahibi kendi yaparak mevcut masrafları da ev sahibinden talep edebilmektedir. Yasal olarak bakıldığında da ev veya gayrimenkul sahibinin bunu karşılaması beklenmektedir.
İntifa Hakkı Masrafı Ne Kadardır?
Eğer intifa hakkı bedelsiz olarak tanımlanmış ve bu şekilde işlem görüyor ise, lehine intifa hakkı tesis edilen taraftan 20 /c pozisyonu kapsamında 54 /1000 oranında tapu harcı tahsil edilmektedir. Bu anlamda mevcut durum üzerinde tapuda intifa hakkı masrafı hesaplaması yapılabilmektedir.
İntifa Hakkı Devredilebilir Mi?
İntifa sahibinin hakları kapsamında bu hakkın devri gibi bir kesit bulunmamak ile birlikte kesin olarak intifa hakkı devredilmesi yasak olarak düşünülebilir. Bu anlamda kişi hakkını devredemez ama faydalandığı haklardan başkalarını da faydalandırabilir. Bunun sağlanamayacağı tek bir durum vardır o de sözleşme kapsamında herhangi bir hüküm bulundurulmasıdır. Eğer ki mülk sahibi sözleşme esnasında intifa hakkı sahibine bu hakkını kullanamayacağına dair bir beyanda bulunduysa ve işlem gerçekleşti ise kişi haklarından başkalarını yararlandıramayacaktır.
Tapuda İntifa Hakkı Nasıl Kaldırılır?
Tapu sicilinin iptali için belli şartların sağlanması gerekir. Bu iptalin gerçekleşmesi haklarını tescil eden kişinin talebine veya yetkili makam veya mahkemenin kararına bağlıdır. Tapu kaydının iptalinde kayıt talebine ilişkin düzenlemeler ciddiye alınır. Önceden konulmuş belli bir süre varsa bu süre dolduğunda gayrimenkul sahibinin talebi üzerine terk işlemi gerçekleştirilmelidir. Kullanım hakkının farklı sebeplerle sona ermesi nedeniyle tescilin yasal değerini kaybetmesi durumunda, gayrimenkulün sahibi tescilden vazgeçme talebinde bulunabilir. Konsey bu talebi uygularsa, ilgili her kişi bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde işlemin iptalini talep ederek dava açabilir.
Kullanım hakkı kişi tarafından belirlendiği için devredilemez veya miras alınamaz. Bu hak, kişinin ölümüyle biten sınırlı bir mülkiyet hakkıdır. Kullanım hakkı konusunda sabit bir süre yoksa, mutabık kalınan sürenin sona ermesi kişinin ölümü ile mümkündür.
